Fëmijët nuk mund të presin
Një konferencë rajonale mbi shërbimet e identifikimit të hershëm të vonesave zhvillimore dhe paaftësisë dhe shërbimet e ndërhyrjes së hershme po organizohet në Mal të Zi, me mbështetjen e Qeverisë së Malit të Zi, UNICEF-it dhe BE-së
- Gjendet në:
- Crnogorski
- English
- Shqip
PODGORICË, 9 nëntor 2022 – Njohja e vonesave zhvillimore dhe paaftësisë në vitet e para të jetës dhe zgjidhja e tyre përmes ndërhyrjes së hershme është një proces jashtëzakonisht i rëndësishëm pasi u jep fëmijëve një shans për t'u zhvilluar në potencialin e tyre të plotë dhe për të kapërcyer vështirësitë në zhvillim. Për më tepër, kjo qasje zvogëlon ndikimin e paaftësisë zhvillimore.
"Sa më herët ta zbulojmë problemin, aq më të mëdha janë shanset që procesi i trajtimit të jetë në kohë dhe i suksesshëm. Në përputhje me rekomandimet e UNICEF-it, Ministria e Shëndetësisë i është qasur me përpikëri hartimit të Strategjisë për Zhvillimin në Fëmijërinë e Hershme, e cila do të përmbajë udhëzimet dhe protokollet në këtë fushë."
Ministri Šćekić hapi konferencën rajonale dyditore të titulluar “Zhvillimi optimal në fëmijërinë e hershme për çdo fëmijë”, organizuar me mbështetjen e Qeverisë së Malit të Zi, UNICEF-it dhe BE-së.
Për më tepër, ministri Šćekić njoftoi gjithashtu futjen e dispozitave të reja statutore në Ligjin për Kujdesin Shëndetësor, të cilat do të njohin dhe përmirësojnë kontrollin e hershëm për sëmundjet e rralla tek të porsalindurit, duke përmirësuar njëkohësisht parandalimin, kujdesin prenatal dhe mbështetjen përmes qendrave të këshillimit, si në repartet e maternitetit ashtu edhe në qendrat shëndetësore. Sipas tij, theks i veçantë do t'i kushtohet programeve edukative për personelin mjekësor, në mënyrë që ata të trajnohen për njohjen dhe zbulimin e shenjave të hershme të sëmundjes.
Përfaqësuesi i UNICEF-it në Mal të Zi, Juan Santander beson se paratë që po shpenzohen aktualisht nga Mali i Zi për trajtimin e fëmijëve në vende të tjera mund të investohen më mirë në shërbimet e ndërhyrjes së hershme në Mal të Zi.
"Fëmijët nuk mund të presin. Ata janë duke u rritur tani. Ata kanë nevojë për mbështetjen tonë sot. Prandaj, UNICEF-i u bën thirrje autoriteteve kombëtare dhe lokale dhe institucioneve përkatëse që të sigurojnë financim adekuat për shërbimet e ndërhyrjes së hershme. Ne bëjmë thirrje gjithashtu për ngritjen e një sistemi të integruar të shërbimeve të ndërhyrjes së hershme në të gjithë vendin, në mënyrë që çdo familje të përfitojë prej tyre."
Santander u bëri thirrje të gjithëve që janë në gjendje të mbështesin këtë proces – nga sektorët civilë, privatë, akademikë, mediatikë dhe të tjerë – që ta bëjnë këtë dhe në këtë mënyrë të mbështesin ushtrimin e të drejtës së çdo fëmije për rritje dhe zhvillim optimal.
Në konferencë u prezantuan gjetjet e Analizës së Situatës Kombëtare të Ndërhyrjes në Fëmijërinë e Hershme në Mal të Zi.
Analiza tregon disa të dhëna shqetësuese, pasi është vlerësuar se vetëm ndërmjet 31% dhe 46% e fëmijëve që kanë nevojë për shërbime të Ndërhyrjes në Fëmijërinë e Hershme janë identifikuar dhe shërbyer.” Një nga sfidat kryesore të treguara në analizë është mungesa e një sistemi universal të gjurmimit të fëmijëve për të siguruar që asnjë fëmijë, pasi të identifikohet, nuk do të "pësojë nga të metat e sistemit" dhe në këtë mënyrë nuk arrin t'i marrë shërbimet.
Drejtoresha e Institutit të Shëndetit Mendor në Beograd, Prof. Milica Pejović-Milovančević tha se nuk ka të bëjë vetëm me gjenetikën dhe se ndikimi i mjedisit në rritjen dhe zhvillimin e fëmijëve është jashtëzakonisht i rëndësishëm. Ajo kujtoi gjithashtu se ekonomisti amerikan James Heckman kishte marrë çmimin Nobel pasi demonstroi se programet më të suksesshme parandaluese shëndetësore ishin pikërisht ato të zbatuara gjatë tri viteve të para të jetës. Së fundi, ajo u bëri thirrje ekspertëve që të përmirësojnë bashkëpunimin me prindërit dhe të flasin me ta rreth asaj se si ndihen, në vend që të fokusohen në vendosjen e një diagnoze.
Savo Knežević, prind i një fëmije me aftësi të kufizuara zhvillimore, u bëri thirrje vendimmarrësve dhe gjithë publikut profesionist që të sigurojnë që ndërhyrja në fëmijërinë e hershme të zbatohet sa më shpejt që të jetë e mundur, d.m.th. në kohë, si dhe të vendosin bashkëpunim efektiv ndërsektorial dhe të përfshijnë angazhimin me prindërit dhe familjet në aktivitetet prioritare, në mënyrë që prindërit të kenë fuqi të mjaftueshme për të mbështetur zhvillimin e fëmijëve të tyre në baza ditore.
“Unë bëj thirrje për veprime të vazhdueshme për të reduktuar stigmën rreth zhvillimit atipik të fëmijëve dhe për të përmirësuar përfshirjen e fëmijëve me aftësi të kufizuara zhvillimore në komunitete.”
Konferenca mblodhi rreth 200 ekspertë dhe përfaqësues të institucioneve përkatëse nga Mali i Zi dhe vende të tjera evropiane dhe të Azisë Qendrore dhe u organizua në kuadër të programit rajonal të titulluar “Zbutja e ndikimit të COVID-19 tek fëmijët dhe familjet në Ballkanin Perëndimor dhe Turqi”, financuar nga Bashkimi Evropian.
