Vetëvrasjet janë të parandalueshme

PODGORICË, 25 tetor 2022 – Duke pasur parasysh vetëvrasjet dhe tentativat për vetëvrasje kohëve të fundit në mesin e fëmijëve në Mal të Zi, UNICEF i bën thirrje shtetit që të sigurojë që shenjat e hershme të rreziqeve për mirëqenien e fëmijëve të zbulohen në kohën e duhur dhe ti ofrohen fëmijës dhe familjes shërbime adekuate, mbrojtje të fëmijëve dhe edukim shëndetësorë për të parandaluar një tragjedi.

 “Vetëvrasjet janë të parandalueshme. Ne u bëjmë thirrje autoriteteve kombëtare dhe lokale që të ofrojnë shërbime cilësore për fëmijët, mbështetje familjare dhe shëndet mendor për të parandaluar vetëvrasjet dhe të sigurojnë që fëmijët në rrezik dhe familjet e tyre të marrin mbështetje profesionale cilësore dhe në kohë të duhur”, tha Përfaqësuesi i UNICEF-it në Mal të Zi, Juan Santander.

Në Mal të Zi, UNICEF ka mbështetur krijimin e Linjës Kombëtare të Ndihmës SOS për Fëmijët 116-111 dhe Linjës Kombëtare të Ndihmës SOS për Prindërit 080 888 888. Gjatë viteve, UNICEF ka mbështetur forcimin e kapaciteteve të profesionistëve të shëndetësisë, punës sociale dhe arsimit si dhe dizajnimi dhe zgjerimi i shërbimeve që synojnë dhe mbështesin fëmijët dhe familjet. Këto shërbime duhet të përfshijnë vizitat në shtëpi, shërbimin e punonjësve duke kontaktuar dhe këshilluar familjen. Me mbështetjen e UNICEF-it, gjithashtu janë prezantuar programet e prindërimit për të ndihmuar kujdestarët të zgjidhin në mënyrë konstruktive çështje të ndryshme që lidhen me rritjen e fëmijëve. UNICEF gjithashtu ka mbështetur forcimin e aftësive socio-emocionale të jetës tek adoleshentët përmes programit Vlerat dhe virtytet e mia, në shkollë dhe jashtë shkollës në mënyrë që çdo fëmijë të ketë mundësi të mësojë, të njohë dhe menaxhojë emocionet e ndryshme në mënyrë efektive.

Megjithatë, siç theksohet në Raportin e fundit të Progresit të BE-së, Mali i Zi ende po lufton me disponueshmërinë dhe shtrirjen e kufizuar të fëmijëve, familjes, mbështetjes për viktimat dhe shërbimet e shëndetit mendor dhe qëndrueshmëria e shërbimeve ekzistuese është e diskutueshme.

Për këto arsye, UNICEF-i bën thirrje që shteti të përmbushë plotësisht detyrimet e tij nga Konventa për të Drejtat e Fëmijës dhe të sigurojë të drejtën e çdo fëmije për jetë, rritje dhe zhvillim optimal. Kjo do të thotë që çdo fëmijë dhe familje duhet të kenë akses në shërbime cilësore për fëmijët, familjen, shëndetin mendor dhe mbështetjen e viktimave. Për këtë qëllim, UNICEF-i gjithashtu apelon për rritje urgjente të numrit të punonjësve për mbështetjen e fëmijëve dhe familjes, psikologëve dhe psikiatërve të fëmijëve në të gjithë vendin.

Fëmijët dhe familjet në nevojë duhet të jenë të vetëdijshëm në çdo moment se ku dhe kujt mund t'i drejtohen për mbështetje dhe mbrojtje të plotë në rast se kanë nevojë. Për këtë arsye, reporterët e rinj të UNICEF-it në Mal të Zi morën pjesë në promovimin e Linjës Kombëtare SOS për Fëmijët 116-111. Javën e kaluar, ata folën me bashkëmoshatarët e tyre për problemet e shëndetit mendor dhe video me zërat e të rinjve të Malit të Zi mbi këtë temë e cila është në dispozicion këtu.

“Unë do t'u rekomandoja bashkëmoshatarëve të mi dhe të gjithë të rinjve që të mos i luftojnë betejat e brendshme vetëm. Kërkoni ndihmë ose këshilla, sepse është më e lehtë kur problemi ndahet me një person të besuar, qoftë prind, mik, mësues apo edhe linja falas e mbështetjes SOS për fëmijët dhe të rinjtë, e disponueshme për të gjithë. Nuk duhet të kesh turp dhe të jesh skllav i stigmatizimit të zakonshëm në shoqëri. Kjo lloj ndihme nuk duhet përjetuar si disfatë apo dështim, por si dëshmi guximi, sepse është e vetmja mënyrë për të zgjidhur problemin dhe për të rikthyer besimin në jetë. Sepse jeta është e bukur. Dhe mbani mend, bota mbështetet tek ne, të rinjtë,” tha Manja Čalija, një reportere e re e UNICEF-it në Mal të Zi e përfshirë në prodhimin e videos me opinionet e adoleshentëve malazezë mbi shëndetin mendor.

Sipas raportit global të UNICEF-it të vitit të kaluar Gjendja e Fëmijëve në Botë 2021; Në mendjen time: promovimi, mbrojtja dhe kujdesi për shëndetin mendor të fëmijëve, më shumë se një në shtatë adoleshentë të moshës 10-19 vjeç globalisht vlerësohet të jenë duke jetuar me një çrregullim mendor të diagnostikuar dhe pothuajse 46,000 adoleshentë në mbarë botën vdesin nga vetëvrasja çdo vit – ndër pesë shkaqet të vdekjes për grupmoshën e tyre

Pandemia e COVID-19 ka përkeqësuar situatën e shëndetit mendor për njerëzit në të gjithë botën. Ndërsa faktorët mbrojtës, të tillë si kujdestarët, mjediset e sigurta shkollore dhe marrëdhëniet pozitive me bashkëmoshatarët mund të ndihmojnë në reduktimin e rrezikut të çrregullimeve mendore, ky raport global i UNICEF-it paralajmëron se barrierat, duke përfshirë stigmatizimin dhe mungesa e fondeve, po pengojnë shumë fëmijë të kenë akses në mbështetjen që ju nevojitet për mirëqenien e tyre mendore.

Prandaj, në mënyrë që përgjigja kombëtare të jetë efektive, sektorë të ndryshëm – shëndetësia, arsimi, mbrojtja sociale dhe e fëmijëve, policia, gjyqësori dhe media – të gjithë duhet të punojnë së bashku vazhdimisht për të siguruar ofrimin e mbështetjes cilësore të shëndetit mendor për fëmijët dhe familjet në të gjithë Malin e Zi. Autoritetet kombëtare dhe lokale janë përgjegjëse për sigurimin e fondeve adekuate për këtë qëllim.