Zhvillimi i hershëm i fëmijërisë
Puna e UNICEF-it për zhvillimin në fëmijërinë e hershme (ZHFH) përcakton blloqet thelbësore të ndërtimit për çdo fëmijë në rritje
- Gjendet në:
- English
- Shqip
Sfida
Truri i njeriut zhvillohet më shpejt gjatë fazës së fëmijërisë së hershme - së paku 1.000 lidhje neurologjike bëhen në sekondë. Kjo mund të jetë një nga fazat më të rëndësishme të rritjes kur ndërhyrjet janë shumë efektive dhe kjo është arsyeja që UNICEF ka prioritizuar Zhvillimin në Fëmijërinë e Hershme në planifikimin e tij të përgjithshëm..
Për tre vitet e para të jetës, shëndeti dhe ushqyerja optimale janë ndër përbërësit kryesorë që i mundësojnë një fëmije të zhvillohet fizikisht, mendërisht dhe shoqërisht.
Të dhënat nga viti 2013 tregojnë një mungesë të praktikave adekuate të ushqyerjes në Mal të Zi - vetëm 17 përqind e të porsalindurve ushqehen ekskluzivisht me gji brenda gjashtë muajve të parë, vetëm një në shtatë foshnje ushqehet me gji brenda orës së parë dhe 44 përqind e fëmijëve deri në pesë vjeç nuk marrin dietën minimale të pranueshme. Këto praktika të dobëta të ushqyerjes çojnë në një numër të madh të fëmijëve me ngecje në rritje dhe mbipeshë nën moshën pesë vjeç. Fëmijët e pa favorizuar janë më të prekurit nga ngecja në rritje - 27 përqind e fëmijëve romë kanë ngecje në rritje. Ekziston një përhapje e lartë e fëmijëve mbipeshë dhe obezë nën moshën nën pesë (një në pesë) dhe në moshën shtatë (një në tre) - duke vendosur Malin e Zi në katër vendet e para të Evropës për përhapjen e obezitetit tek fëmijët dhe fëmijët mbipeshë.
Sipas të dhënave nga viti 2013, mbulueshmëria i fëmijëve të moshës 24-35 muaj me imunizim të plotë në Mal të Zi ishte deri në 61 përqind. Shkalla e mbulueshmërisë së imunizimit për fruth, shyta dhe rubeolë (FSHR) në 2017 ishte 55 përqind. Në mënyrë që të arrihet niveli i kërkuar i mbulueshmërisë së imunizimit prej së paku 95 përqind për të mbrojtur fëmijët nga një sërë sëmundjesh të parandalueshme, UNICEF mbështet Ministrinë e Shëndetësisë dhe Institutin e Shëndetit Publik në promovimin e imunizimit dhe rritjen e kërkesës së prindërve për vaksinat në bashkëpunim me autoritetet përkatëse kombëtare.
Varfëria është ndër faktorët më të mëdhenj që kontribuojnë në pabarazi në zhvillimin në fëmijërinë e hershme në Mal të Zi, dhe ajo shpesh fillon edhe para lindjes. Ju lutemi shikoni seksionin e Politikës Sociale për më shumë informacion.
Mali i Zi gjithashtu përballet me boshllëqe vendimtare për sa i përket sigurimit, shfrytëzimit, cilësisë dhe efikasitetit të shërbimeve të Zhvillimit në Fëmijërinë e Hershme (ZHFH) për fëmijët e vegjël. Sipas të dhënave nga viti 2013, vetëm shtatë për qind e fëmijëve nga kuintili me më të varfëritë vijuan nivelin parashkollor, krahasuar me 66 për qind nga më të pasurit. Sipas një vlerësimi të fundit, infermierët e vizitave në shtëpi ofruan vetëm pak më shumë se gjysmën e shërbimeve të parashikuara parandaluese shëndetësore të nënave dhe fëmijëve dhe kryen vetëm një të katërtën e vizitave të parashikuara tek gratë shtatzëna gjatë vitit 2016. Prindërit, veçanërisht ata nga popullata e pa favorizuar, kanë nevojë për informacion dhe mbështetje praktike se si të kujdesen më mirë dhe të promovojnë zhvillimin e fëmijëve të tyre të vegjël.
UNICEF ka mbështetur Ministrinë e Shëndetësisë në kryerjen e dy vlerësimeve të sigurisë dhe cilësisë së kujdesit spitalor për nënat dhe foshnjat e porsalindura në Mal të Zi. Këto vlerësime, të kryera në 2011 dhe 2016, rezultuan në zhvillimin e një numri udhëzimesh klinike për kujdesin perinatal. Iniciativat për Spitalin Miqësor për Foshnjat ende nuk janë zbatuar në të gjithë vendin.
Varfëria është ndër faktorët më të mëdhenj që kontribuojnë në pabarazi në zhvillimin në fëmijërinë e hershme në Mal të Zi, dhe ajo shpesh fillon edhe para lindjes. Ju lutemi shikoni seksionin e Politikës Sociale për më shumë informacion.
Zgjidhja
Programi ZHFH i UNICEF-it në Mal të Zi përfshin sektorë të ndryshëm, duke përfshirë sektorin e shëndetësisë, arsimit dhe social dhe të mbrojtjes së fëmijëve, për të siguruar që të gjithë fëmijët e vegjël, veçanërisht ata më të cenueshëm, nga ngjizja deri në moshën gjashtë vjeç (7.4 përqind e popullsisë së përgjithshme), të arrijnë potencialin e tyre zhvillimor. Programi ZHFH ndjek dy objektiva që janë të domosdoshëm për zhvillimin e çdo fëmije: (1) të gjithë fëmijët e vegjël që nga lindja deri në moshën shkollore kanë qasje të barabartë në kujdesin shëndetësor, ushqim, mbrojtje dhe shërbime të mësim-nxënies së hershëm që adresojnë nevojat e tyre të zhvillimit; dhe (2) prindërit dhe kujdestarët mbështeten dhe angazhohen në kujdesin edukues dhe prindërimin pozitiv me fëmijët e tyre të vegjël.
Shërbimet e Zhvillimit në Fëmijërinë e Hershme (ZHFH) nga perspektiva e kosto-përfitimit shënojnë kthim pothuajse 13 përqind në vit.
UNICEF i ka adresuar këto nevoja përmes: inicimit të punës për përmirësimin e shërbimeve parandaluese të vizitave në shtëpi në Malin e Zi për arritur tek çdo familje dhe për të siguruar që çdo fëmijë të ketë fillimin më të mirë në jetë; mbështetja e prindërve dhe kujdestarëve të fëmijëve mbi dy vjeç në kujdesin e përgjegjshëm dhe prindërimin pozitiv; mbështetja e partnerëve kombëtarë në ndërtimin e kapaciteteve; dhe mbështetja e prezantimit të udhëzimeve kombëtare të shëndetit dhe të ushqyerit të bazuar në dëshmi dhe iniciativave miqësore për familjen dhe foshnjat.
Duke parë problemin nga një perspektivë kosto-përfitim - duke lënë mënjanë mirëqenien në fëmijëri - sipas disa vlerësimeve, investimet e ZHFH shënojnë kthim pothuajse 13 përqind në vit. Përqendrimi i burimeve në ndërhyrjet e ZHFH-së ka përfitime të shumta për vendin duke siguruar një rritje ekonomike të zgjuar, të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse.
Një fushatë e sensibilizimit të UNICEF-it ka çuar në një rritje të shkallës së regjistrimit në arsimin e në fëmijërinë e hershme me mesatarisht 20 përqind në 2015-2016 në veri të vendit.
