Đào Thị Hồng Quyên - Sức mạnh của truyền tải đam mê
nữ giáo viên tiên phong về mô hình giáo dục STEM tại Việt Nam
- Ngôn ngữ tài liệu bằng:
- English
- Tiếng Việt
Hà Nội - Cô giáo Đào Thị Hồng Quyên và cũng là chủ nhân giải thưởng “Power of Radiance Awards 2023” cho biết “Đối với nhiều học sinh nhỏ tuổi mà tôi dạy, cơ hội duy nhất để các em có được cuộc sống tốt đẹp hơn là thông qua giáo dục, đặc biệt là các bé gái". Cô cũng là nữ giáo viên tiên phong về mô hình giáo dục STEM tại Việt Nam
Và đó là câu chuyện của cô hơn 20 năm trước. Trong suốt hai thập kỷ qua, cô Quyên đã tiên phong trong cộng đồng công nghệ về mở rộng giáo dục STEM, từ đó cô tiếp cận người dân các vùng ngoại thành và vùng sâu vùng xa với sứ mệnh truyền tải giáo dục STEM và trao quyền cho trẻ em gái.
Với việc nhận được học bổng từ NASA và Fulbright, cô Quyên đã thành công với hoài bão của mình và cùng UNICEF, cô kêu gọi thu hẹp khoảng cách giới và đảm bảo các trẻ em gái có cơ hội đạt thành công trong thế giới số.
Hành trình của cô giáo Quyên đã bắt đầu từ rất lâu. Cha của cô, một cựu chiến binh của trung đoàn pháo binh, người từng tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ ở miền Trung Việt Nam, cũng chính là người thầy đầu tiên của cô. Ông đã truyền cho con cháu đam mê và kiến thức của mình về pháo binh. Trong thời bình, ông đứng đầu ‘quỹ khuyến học' của làng. Ông cũng dạy toán cho trẻ em trong làng và con cháu mình thông qua các nốt nhạc và giai điệu của đàn ghi-ta. Cô Quyên cho biết, bố cô là người rất sáng tạo và tràn đầy năng lượng.
“Cuộc sống ở nông thôn đã nhen nhóm trong tôi những câu hỏi về STEM, yêu cầu tôi tìm ra giải pháp và ý tưởng. Các câu hỏi trải dài từ việc đo tốc độ gió để gieo hạt đến chế tạo đồ chơi rô-bốt hoàn toàn bằng vật liệu gia dụng.” Cô Quyên nhận ra đam mê giảng dạy của bản thân khi học trung học. “Khi lên 6, tôi ước mình là một người “biết tuốt” để giúp đỡ mọi người. Rồi một ngày nọ, tôi nhận ra rằng nếu muốn giúp mọi người, tôi cần hướng dẫn họ tự tìm ra câu trả lời cho mình.”
Trong suốt sự nghiệp giảng dạy, cô Quyên đã chứng kiến nhiều mảnh đời. Cô cảm thấy day dứt khi nhận thấy hàng năm những bé gái phải bỏ học để lấy chồng. Cô luôn mong rằng các em: “đã có cơ hội học tập và theo đuổi STEM. Đây là hành trang cho những hành trình dài của các em trong cuộc sống cũng như giúp các em có sự tự tin cần thiết để đưa ra quyết định.”
Khi tôi thuyết phục phụ huynh cho con quay lại trường, câu trả lời luôn rất đơn giản: "con gái không cần học hành vì cuối cùng các con cũng phải kết hôn và sinh con”.
Tuy nhiên, cô cũng đã bắt gặp những câu chuyện ấm lòng về nữ sinh bỏ học từ lớp 8, sinh con nhưng vẫn quay lại trường vào năm sau để tiếp tục học lên lớp 9. “Một khi các em đã quyết tâm thì không có rào cản nào về văn hóa nào có thể ngăn cản các em theo đuổi ước mơ của mình.”
Các bậc cha mẹ tại Việt Nam vẫn thường gán mô hình học STEM với những công việc kỹ thuật tốn nhiều công sức và thời gian mà chỉ có con trai và nam giới mới phù hợp. “Chúng tôi muốn các bậc cha mẹ hiểu rằng con gái cũng có thể tài giỏi trong lĩnh vực này. Thậm chí các em còn giỏi hơn các bạn nam ở nhiều khía cạnh của STEM, chẳng hạn như những lĩnh vực cần chú trọng chi tiết và yêu cầu sự khéo léo của đôi tay.”
Cô Quyên cùng các đồng nghiệp đã hợp tác với các trường học, làng xã, cộng đồng và cơ quan chính phủ để thúc đẩy STEM dành cho tất cả mọi người. Một trong những hoài bão của cô Quyên là kết nối công nghệ với các làng nghề truyền thống để các thiết bị công nghệ tiên tiến có thể hỗ trợ sản xuất và quảng bá nghệ thuật truyền thống. Ví dụ, với nghề làm nón lá ở tỉnh Phú Thọ nằm ở miền Bắc của Việt Nam. STEM đồng thời có thể được áp dụng trong các ngành nghề công nghệ cao, bao gồm các ngành sử dụng điều khiển tự động, trí tuệ nhân tạo, công nghệ cảm biến và phân tích dữ liệu.
Với mục tiêu thúc đẩy giáo dục chất lượng, bình đẳng giới trong ngành công nghệ và kỹ thuật cũng như khí hậu và môi trường, cô Quyên cũng lồng ghép Các Mục tiêu Phát triển Bền vững vào bài giảng của mình. Cách làm này giúp học sinh nâng cao trách nhiệm, sự kiên cường và tính sáng tạo cũng như góp phần xây dựng một thế giới bền vững và công bằng hơn.
Điều làm tôi hạnh phúc và tự hào nhất là ngày càng có nhiều trẻ em gái học STEM tại Việt Nam. Con số này không ngừng tăng lên trong khi chúng tôi nỗ lực thu hẹp khoảng cách giới trong lĩnh vực kỹ thuật số.
Chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm để xóa đi khoảng cách số giữa các nhóm dân cư và cộng đồng trong thời đại này. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn đang tiến bước với một tâm thế tích cực."
UNICEF Việt Nam đã và đang làm việc với các đối tác và tổ chức nhằm vận động thu hẹp khoảng cách số, thúc đẩy bình đẳng giới và thay đổi các chuẩn mực xã hội về STEM. Bằng việc đối mặt với những định kiến và tạo cơ hội cho trẻ em gái, UNICEF mong muốn phát huy hết tiềm năng của các em và xây dựng một ngành công nghệ đa dạng và hòa nhập hơn.
